Straatman Ensemble Opera

Vergara splitst zich als het ware op; zowel alle gecreeerde figuren als de media die hij voor zijn werk gebruikt (installaties, performances, video, schilderkunst) spelen letterlijk een rol in de opera.

De titel van het stuk, 'Wij, de Kunstwerken, Spinoza's verjaardag' geeft reeds aan hoe Vergara zijn protagonisten een leven inblaast. Hij beschouwt en benoemt hen als ademende kunstwerken. De 'Straatman Ensemble Opera' is bijgevolg een bruisend amalgaam van theater, muziek, literatuur, performance en beeldende kunst. De opzet roept voor dit tijdsbestek boeiende vragen op; is het een installatie waarin, als een speerpunt, een live-gebeuren oppopt, is het een voorstelling die drie weken duurt, wat betekent een opera nog heden ten dage?

Duidelijk is dat de W139-achterzaal 6 weken lang als habitat fungeert om de opzet ten volle vorm te geven; 3 weken opbouw en repetitie, waarna het geheel zich 2 avonden lang aan het publiek ontvouwd, om vervolgens nog 3 weken als totaalinstallatie bezichtigd en beleefd kan worden. Zo past de opera in het engagement dat W139 aan kunstenaars wil bieden; middelen, ruimte en expertise.

Vergara baseerde zijn plannen voor de opera op de Ethiek van Spinoza, waaraan hij negen stellingen ontleende. Verder zijn er connotaties met het werk van belangrijke figuren uit de Klassiek - moderne cultuur; theaterschrijver Robert Filiou en componist Erik Satie. Vergara bewerkte Filiou's theatertekst 'l'Anniversaire de la Mouette'. Een stuk met een minimaal scenario; een kunstenaar wacht in zijn atelier op bezoekers maar niemand komt opdagen. Vergara herkende hierin de confrontatie van de reflectie over het eigen werk, al wachtende op bezoekers. Die (lege) tijdseenheid inspireerde Vergara om een heuse opera te maken.

Hij koos en bewerkte tevens, in overeenstemming met Spinoza's stellingen, 9 stukken van Erik Satie die door componist Jean-Luc Plouvier in een basispartituur werden herschreven. Langzamerhand kwamen zodoende alle elementen van de opera samen. Acteurs, muzikanten en zangers dragen vervolgens weer nieuwe invullingen bij. In de enscenering is het onderscheid tussen podium en zaal volledig verdwenen. De acteurs bewegen zich tussen de toeschouwers, wier al dan niet gewilde reacties onderdeel van de vertoning worden.

Vergara werkt reeds vele jaren met zijn alter-ego 'Straatman'. Vele malen reeds tekende het onder een wit laken gehulde personage het 'landschap' om hem heen. De gedaante fungeerde zowel op tentoonstellingen (Venetie, Muhka, S.M.A.K) als ergens op straat. Straatman nam recenter ook wel eens de gedaante van Albert, koning der Belgen of een zogenaamde Vlaamse Black aan.

Nu is Straatman niet langer alleen; Vergara heeft al zijn kenmerken in verschillende straatmannen en -vrouwen opgesplitst. Het publiek betreedt een clubachtige ruimte en beleeft de avondlijke wereld van de 'Straatmannen en Streetladies'. Zij verhalen en zingen over hun leven, over het nieuws van de dag en maken kanttekeningen bij esthetiek en politiek. Spinoza is de baas van de club; een bizarre ruimte in de wijk 'Kunst en Wet'. Kunstwerken spreken en Spinoza zingt! Met; Eddy Embsen, Bart van den Ende, Chris Factor44, Gerald Fenerberg, Christian Genet, Gerard le Gerard, Renee Heeringa, Jean-Francois Jacob, Solange Labbe, Carlos Montalvo, Jean Luc Plouvier, Jose Vergara, Luis Vergara, Cora van der Voort, Inbal Yalon, Nathalie Yalon, Een produktie van Straatman a.s.b.l en W139.

Designpolitie maakte een fysieke uitnodiging, een onderdeel van een serie uitnodigingen voor W139, die her en der verschenen in de stad.

Met dank aan
OA STUK-Leuven, de Vereniging voor tentoonstellingen van het Paleis voor Schone Kunsten, Brussel, Marc Philippe, Dijano. Prod. BXL., de Brakke Grond*Vlaamse Cultuurhuis, de Mondriaan Stichting en de Gemeente Amsterdam.